ماه مُحَرّم یا محرم‌الحرام نخستین ماه تقویم اسلامی (هجری قمری) و از جملهٔ ماه‌های حرام است. به‌همان‌گونه که پیش از ظهور اسلام، در دوران جاهلیت، جنگ و خونریزی در این ماه‌ها ممنوع بود، اسلام نیز همان را تأیید کرد.
در دوم ماه محرم الحرام سال 61 هجری کاروان حضرت امام حسین (علیه السلام) وارد کربلا شد و سپاهیان دشمن که هر روز بر تعدادشان افزوده می‌شد در روزهای تاسوعا و عاشورا که روز نهم و دهم محرم می‌باشد او و یارانش را به شهادت رساندند.
امام هشتم شیعیان امام رضا(علیه السلام) در خصوص این ماه فرمود: در جاهلیت هم حرمت این ماه نگاه داشته می‌شد و در آن نمی‌جنگیدند ولی در این ماه، خون‌های ما را ریختند و حرمت ما را شکستند و فرزندان و زنان ما را اسیر کردند و خیمه‌ها را آتش زدند و غارت کردند و حرمت پیامبر را درباره ذریه‌اش رعایت نکردند.
ماه محرم و طلوع هلال آن یادآور مصیبت بزرگ سید الشهداء علیه السلام است. ماه اندوه و حزن و ماه عزاداری دوستان اهل بیت علیهم السلام.
در این ماه و خصوصا در ده روز آغازین آن هر کدام از شیعیان بلکه هر مسلمانی وظیفه دارد تا حزن و اندوه خویش را در عزای فرزند رسول خدا صلی الله علیه وآله ابراز نماید گریستن درعزای امام حسین علیه السلام، سیاه پوشیدن، شرکت در مجالس عزا، برپاکردن مجالس عزا ویا کمکهای مادی ومعنوی در بهتر برگزارشدن این مجالس، راه انداختن دسته جات عزاداری و هر عملی که مصداق اقامه عزا برای سیدالشهداء علیه السلام باشد در تقرب انسان به خدای متعال نقش بسیار مهمی دارد.
